Met Bruegel van hoog naar laag
Over Pieter Bruegels leven is niet zoveel bekend… Eigenlijk weten we nauwelijks meer dan dat ene Peeter Brueghels zich in 1551 liet inschrijven in de Sint-Lucasgilde in Antwerpen, dat hij in 1563 in Brussel met Mayken Coecke trouwde, en dat hij in 1569 in Brussel stierf, 45 jaar oud.
In het begin van zijn carrière houdt Breughel zich vooral bezig met tekening en grafisch werk. En hoewel zijn oudst bekende schilderijen dateren van eind de jaren 1550 legt hij zich pas vanaf 1562 echt toe op de schilderkunst. Dit is ook de periode waarin hij naar Brussel verhuist. Bruegel schilderde voornamelijk voor opdrachtgevers uit de bestuurlijke, financiële en intellectuele elite van Antwerpen of Brussel. Antwerpen was in die tijd de belangrijkste handelsstad van Noord-Europa en Brussel was de politieke hoofdstad van het grote Habsburgse Rijk.
De zestiende eeuw, waarin Pieter Bruegel en zijn tijdgenoten leefden, was een tijdperk vol verandering.
Tijdens de renaissance vernieuwden de kunsten, zoals schilder- en beeldhouwkunst, muziek en architectuur, zich in een snel tempo. Naast het artistieke leven bloeide ook het wetenschappelijk-intellectuele leven.
Ondanks alle voorspoed was de zestiende eeuw ook een periode van onrust en rampspoed. Naast de onvermijdelijke oorlogen om machts- en gebiedsuitbreiding deden de voornaamste strubbelingen zich voor op religieus gebied. Voor meer gematigde stemmen, zoals de humanisten en wellicht ook Bruegel, was het in die tijd vaak op spitsroeden lopen. Voor je het wist werd je door deze of gene partij immers verdacht gemaakt en vervolgd.
Het was ook een periode van geregelde voedselschaarste en hongersnood. Samen met de extreme armoede die er vaak heerste, de geregelde uitbraak van ziekten en epidemieën en bijgevolg de grote mortaliteit maakte dit van het leven in de zestiende eeuw beslist geen lachertje.
Het mooie aan Pieter Bruegels oeuvre is dat hij steeds weer de menselijke kwetsbaarheid toont in al zijn aspecten. Hij toont ons dit met onderkoelde humor en met de nodige virtuositeit. En altijd geworteld in de humanistische traditie hield hij zijn tijdgenoten en houdt hij ons nog steeds een spiegel voor. Hij wilde tonen, waarschuwen en een leidraad bieden: zie hier de mens – ecce homo!
Het parcours vertrekt vanuit de hoogstad tot in de laagstad of van de hertogelijke site tot in het centrum van Brussel. Het accent ligt op het civilisatieproces en we focussen op de veranderingen in eet-, drink-, slaap- en kledinggewoontes ten tijde van Bruegel en de impact van de etiquetteboeken op het menselijke gedrag.
Deze context is een afspiegeling in Bruegels werk. Het parcours is opgenomen in de publicatie Pierewaaien met Bruegel, gelardeerd met grappige tekeningen van Pieter Fannes, die zich volledig heeft ondergedompeld in het universum van de schilder. Deze publicatie krijg je gratis wanneer je deze rondleiding boekt.
Praktische info : wandeling van de op de Kunstberg tot aan het kanaal