Art Nouveau – De Noord-Oostsquares
Voor de stadsontwikkeling in het laatste kwart van de 19e eeuw, was de Noordoostwijk een landelijk gebied op de oostelijke helling van de vallei van de Maalbeek. Deze waterloop voedde een hele reeks vijvers, van de abdij van Terkameren, waar ze ontspringt, tot in Laken, waar ze in de Zenne uitmondt, verspreid over de gemeenten Elsene, Etterbeek, Sint-Joost-ten-Node en Schaarbeek.
Ter hoogte van de toekomstige Noordoostwijk, mondde de Maalbeek uit in de grote vijver van Sint-Joost, de zogenaamde Hoeyvyver, een langgerekte en gebogen waterplas die meer dan zeven hectare groot was en in het zuidoosten van het dorp Sint-Joost-ten-Node lag.
In 1874 wordt Bordiau aangesteld als architect van de speciale dienst die door burgemeester Anspach in het leven was geroepen om de urbanisatie van de wijk gestalte te geven.
Het hellend terrein werd met liniaal en winkelhaal ingedeeld en er kwam een ondergrondse spoorlijn. De enige anomalie in dit rechte spel was de boogvorm van de Karel de Grote laan die het tracé volgden van de ondergrondse spoorlijn.
De promotoren van deze wijk speelden in op de aspiraties van de burgerij of die van hun toekomstige huurders door hen een aangepast leefkader aan te bieden. De burgerlijke eengezinswoning was veruit het meest verspreide woontype in deze nieuwe wijk, huizen die de standing van hun bewoners weerspiegelden. Bijna elke gevel van de wijk in welke stijl ook gebouwd is ademt een persoonlijkheid en een bestudeerde elegantie uit. Diverse natuursteen, geëmailleerde baksteen in verschillende kleuren, balkons, topgevels, deur – en vensterlijsten, schrijnwerk, ijzersmeedkunst en glasramen completeren rijke composities die door de wandeling ten volle worden gesmaakt.
In de omgeving van de squares vinden we vier belangrijke ontwerpen van de art nouveau: Victor Horta, een groot deel van de productie van Gustave Strauven, en voorts creaties van Armand van Waesberghe, Leon Govaerts, Paul Saintenoy, Victor Taelemans, Benjamin de Lestré, Paul Hamesse, Georges Hobé, … Tot op vandaag vormen ze de sierraden van de wijk door hun opvallende aanwezigheid.
De schilderachtige architectuur van de huizen gaat perfect samen met de uitzonderlijke aanwezigheid van een stukje natuur midden in de stad.
Praktische info
Wandeling op de grens tussen Sint-Joost, Schaarbeek en Brussel.
Duur: 2 uur
Deze wandeling kan worden gecombineerd met een interieurbezoek aan het Hotel Van Eetvelde of de Woning Arthur Rogiers